Όπως οι ενήλικες, έτσι και τα παιδιά είναι δυνατόν να παρουσιάσουν προβλήματα στη συμπεριφορά τους και δυσκολίες σε κάποιο στάδιο της σωματικής και ψυχοσυναισθηματικής τους ανάπτυξης. Η θεραπεία παιδιών έχει ως στόχο να τα βοηθήσει να διαχειριστούν αποτελεσματικά δυσκολίες, να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους, να βελτιώσουν την αυτό-εικόνα τους και τις διαπροσωπικές τους σχέσεις καθώς και να ενδυναμώσουν τον εαυτό τους ώστε να είναι χαρούμενα και δημιουργικά

ΤΙ ΘΑ ΦΕΡΕΙ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΣΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ

• Δυσκολία προσαρμογής στο σχολείο
• Επιθετικότητα-ξεσπάσματα θυμού
• Φοβίες
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Ψυχοσωματικά συμπτώματα
• Δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις
• Τάση απομόνωσης-απόσυρσης
• Άγχος αποχωρισμού-ανασφάλεια
• Διάσπαση προσοχής/ υπερκινητικά παιδιά
• Αδελφική ζήλεια, αλλαγή στη ζωή του παιδιού μετά τη γέννηση ενός ακόμα παιδιού
• Τραυματικές εμπειρίες και άλλες στρεσογόνες καταστάσεις (διαζύγιο των γονέων, πένθος, ασθένειες κα)

ΠΡΩΤΗ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ

Η αλήθεια είναι ότι πολλοί γονείς διστάζουν να φέρουν το παιδί τους στον ειδικό. Θεωρούν πως το πρόβλημα δεν είναι τόσο σοβαρό ώστε να αναζητήσουν βοήθεια, πιστεύουν πως είναι κάτι περαστικό ή ακόμη οι ίδιοι «φοβούνται» πως θα ακούσουν ότι δεν είναι καλοί γονείς (φυσικά ο θεραπευτής δεν κρίνει και δεν αναζητά ενόχους). Επιπλέον, το κόστος και ο χρόνος που έχουν στο μυαλό τους ότι διαρκεί μια θεραπευτική διαδικασία μπορεί να είναι λόγοι αποτροπής από το να ζητήσουν επαγγελματική βοήθεια. Όταν ωστόσο, φτάσουν στο σημείο να κάνουν την πρώτη επαφή με το θεραπευτή, μάλλον η κατάσταση έχει γίνει ανυπόφορη τόσο για τους ίδιους ή ακόμη και για το ίδιο το παιδί. Πολλές φορές αναζητούν βοήθεια μετά την παρέμβαση κάποιου άλλου προσώπου του περιβάλλοντος του παιδιού πχ δάσκαλοι. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου οι γονείς θα αναζητήσουν τον ψυχολόγο μετά από ένα δύσκολο γεγονός στο σπίτι πχ διαζύγιο ή απώλεια αγαπημένου προσώπου, προκειμένου να πάρουν συμβουλές για το πώς να διαχειριστούν την κατάσταση. Το ίδιο το παιδί σπάνια θα ζητήσει από μόνο του να δει κάποιον ειδικό.

Η ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Στην πρώτη συνεδρία ζητάμε από τους γονείς να έρθουν στο γραφείο μαζί με το παιδί. Είναι σημαντικό να περιγράψουν το πρόβλημα παρουσία του παιδιού, ώστε το ίδιο το παιδί να αποφύγει να φαντάζεται τα χειρότερα σχετικά με το τι δεν πάει καλά και γιατί είναι απογοητευμένοι ή ανήσυχοι οι γονείς του. Συχνά τα παιδιά γνωρίζουν ότι κάτι συμβαίνει αλλά συνήθως φαντάζονται κάτι πιο δύσκολο από την πραγματικότητα. Ποτέ δεν αφήνουμε το παιδί να περιμένει μόνο του σε ένα δωμάτιο την ώρα που ο θεραπευτής βλέπει τους γονείς του. Ό,τι έχουν να πουν οι γονείς πρέπει να το πουν μπροστά στο παιδί. Με αυτόν τον τρόπο ο θεραπευτής μπορεί να παρατηρεί τις αντιδράσεις του παιδιού, τη δυναμική που αναπτύσσεται ανάμεσα στους γονείς και το ίδιο και να ακούσει όλες τις πλευρές. Είναι επίσης η αρχή για μια σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στο θεραπευτή και το παιδί. Θα διαπιστώσει από μόνο του ότι ο θεραπευτής είναι δίκαιος και αμερόληπτος και πως ενδιαφέρεται για τη γνώμη όλων, κυρίως αυτή του παιδιού.

Αφού όλοι πουν τη γνώμη τους για το λόγο που ήρθαν και γίνουν κάποιες ερωτήσεις σημαντικές για το ιστορικό του παιδιού και της οικογένειας, οι γονείς βγαίνουν από το γραφείο και ο θεραπευτής μένει μόνος του με το παιδί. Τότε ζητάμε από το παιδί να κοιτάξει το χώρο γύρω του-αν και αυτό το έχει ήδη κάνει με μεγάλη προσοχή από μόνο του-και να διαλέξει με ποια παιχνίδια, υλικά, αντικείμενα θα ήθελε να έρθει σε επαφή. Μπορεί ακόμη και να του ζητήσουμε να ζωγραφίσει κάτι, κάποιον άνθρωπο, ένα σπίτι ή μια άλλη εικόνα. Του λέμε πως στις συναντήσεις μας θα μιλάμε για συναισθήματα μερικές φορές και άλλες φορές θα ζωγραφίζουμε συναισθήματα. Γενικότερα στόχος μας είναι να εξηγούμε στο παιδί ό,τι γίνεται κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, καθώς αυτό τους αρέσει πολύ και τα κάνει ενεργούς συμμετέχοντες στη διαδικασία.

Στη συνέχεια ενημερώνουμε και τους γονείς πάλι μπροστά στο παιδί για την συνέχεια των συνεδριών μας και προτείνεται το θεραπευτικό πρόγραμμα. Η ενημέρωση των γονέων για την πορεία του παιδιού γίνεται σε χωριστές συναντήσεις μαζί τους χωρίς να αναφέρουμε εμπιστευτικά στοιχεία που έχει μοιραστεί μαζί μας το παιδί παρά μόνο αυτά που είναι απαραίτητα για την πρόοδο της δουλειάς μας μαζί τους. Αυτό το κοινοποιούμε και στα ίδια τα παιδιά, ότι δηλαδή υπάρχει μεταξύ μας εμπιστευτικότητα και το απόρρητο. Το απόρρητο καταργείται μόνο σε περίπτωση που ακούσουμε ή αντιληφθούμε κάτι επικίνδυνο για τη ζωή του παιδιού ή κάποιου άλλου προσώπου

ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας λαμβάνει χώρα συνήθως μία φορά την εβδομάδα, ιδανικά την ίδια ημέρα και ώρα. Η διατήρηση της ίδιας ημέρας και ώρας κάθε εβδομάδα παρέχει ένα σταθερό πλαίσιο που διευκολύνει την ανάπτυξη της θεραπευτικής σχέσης και την καλλιέργεια μιας αμοιβαίας σχέσης εμπιστοσύνης. Η σταθερότητα αυτή βοηθά το παιδί να εμπιστευτεί το θεραπευτή του και να μοιραστεί μαζί του τις δυσκολίες και τους προβληματισμούς του.

Μέσα από την ψυχοθεραπευτική διαδικασία το παιδί έχει τη δυνατότητα να εκφράσει με ποικίλους τρόπους τις σκέψεις και τα συναισθήματα του, να διερευνήσει εναλλακτικές, να επεξεργαστεί τρόπους επίλυσης τυχόν προβλημάτων.Τα παιδιά όταν έρχονται στη θεραπεία δεν έχουν κάτι συγκεκριμένο να πουν πολλές φορές, δε ζητούν τα ίδια δηλαδή τι θέλουν να δουλέψουν. Ο θεραπευτής είναι αυτός που θα επιλέξει τον τρόπο με τον οποίο θα δουλέψει με το παιδί. Ενδεικτικά αναφέρω κάποιες μεθόδους δουλειάς με τα παιδιά:

• Διάλογος
• (μικρές φιγούρες ζώων, άμμο, μουσικά όργανα, κούκλες, πηλό, βιβλία και υλικά για χειροτεχνίες, δημιουργική απεικόνιση, θεραπευτική αφήγηση, γλυπτική, παιχνίδια ρόλων, χορός και κίνηση, ζωγραφική, μουσική)
• (κίνηση, μιμική, φωνητικές ασκήσεις, θεατρικά παιχνίδια, παίξιμο ρόλων, εργασία με κείμενα, μάσκες, μύθοι και ιστορίες)

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΓΟΝΕΙΣ

Παράλληλα με τη θεραπεία του παιδιού προτείνεται η συνάντηση με τους γονείς σε μια τακτικότητα περίπου 2 φορές το μήνα, που είναι κομμάτι της συνολικής θεραπευτικής παρέμβασης. Τα παιδιά συνήθως δεν μπορούν να ξεπεράσουν τα προβλήματα μόνα τους. Χρειάζονται τη στήριξη και την αποδοχή των γονέων, για αυτό και η συμμετοχή τους στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι απαραίτητη. Σε ηπιότερες περιπτώσεις, είναι πιθανό να αρκεί η συμβουλευτική γονέων για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Άλλες φορές πάλι μπορεί να χρειάζεται θεραπεία όλης της οικογένειας (οικογενειακή θεραπεία), ώστε να ξεπεραστούν τα εκάστοτε προβλήματα και οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια να γίνουν και πάλι αρμονικές

ΚΛΕΙΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Η διάρκεια της θεραπείας ενός παιδιού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η θεραπεία για ένα διάστημα αποτελεί το πεδίο ενός παιδιού στην καθημερινή του ζωή. Η ολοκλήρωση αυτής αποτελεί μια συγκεκριμένη ενότητα –μορφή και επιτρέπει στο παιδί να προχωρήσει σε νέες εμπειρίες

ΟΜΑΔΕΣ ΠΑΙΔΙΩΝ

Κάποιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά μπορούν να δουλευτούν καλύτερα στο πλαίσιο ομάδας, όπως: δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις, έλλειψη οριοθέτησης, έντονο ανταγωνισμό, χαμηλή αυτοεκτίμηση, δυσκολία ανάληψης πρωτοβουλίας και ρόλου μέσα στο σπίτι ή το σχολείο.

Η επαφή με τους συνομιλήκους σε ένα δομημένο πλαίσιο όπου οι δραστηριότητες και οι κανόνες καθορίζονται από έναν ενήλικα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική και να βοηθάει αρκετά άμεσα τα παιδιά να απαλλαγούν από τα θέματα που τα δυσκολεύουν.

Οι ομάδες που λειτουργούν στην ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ είναι είτε ψυχοεκπαιδευτικές είτε θεραπευτικές . Στις ψυχοεκπαιδευτικές ομάδες δίνεται έμφαση στην εκμάθηση δεξιοτήτων και όχι στη βίωση συναισθημάτων και έχουν συγκεκριμένη δομή και οργανωμένες δραστηριότητες. Στο χώρο μας λειτουργούν ομάδες καλλιέργειας κοινωνικών δεξιοτήτων, καλλιέργειας συναισθηματικής νοημοσύνης, διαχείρισης συναισθημάτων, διαχείρισης άγχους, θετικών συναισθημάτων. Ο αριθμός των παιδιών που συμμετέχουν και η διάρκεια καθορίζεται από το περιεχόμενο.

Στις θεραπευτικές ομάδες ο αριθμός των παιδιών που συμμετέχουν είναι μικρός (3-4 άτομα) και συνήθως αφορά δυσκολίες που εστιάζονται στις διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών και τον τρόπο που αλληλεπιδρούν με άλλα παιδιά ή ενήλικες. Κύριο εργαλείο αποτελεί το παιχνίδι και η δημιουργική έκφραση, όπως και στις ατομικές παρεμβάσεις, αλλά χρησιμοποιούνται και δραστηριότητες οργανωμένες, όπως η χρήση μιας ιστορίας, ομαδικά παιχνίδια, παιχνίδια ρόλων κα.